bezbol

Beyzbol, genellikle ABD'nin ulusal oyunu olarak kabul edilen bir takım sporudur. At derisiyle kaplı küçük bir top, bir tahta sopa ve deri eldivenlerle oynanır. Dokuzar oyuncudan oluşan iki takım arasında oynanan oyunun amacı, rakip takımdan daha fazla sayı turu yapmaktır.
Oyun Alanı
Üç metre yüksekliğinde bir çitle çevrili olan
beyzbol alanında iç alan, dış alan ve ceza alanı bulunur. İç alan, kenarları 27'şer metre olan bir karedir. Karenin kale adı verilen dört köşesinden biri sayı kalesidir. Kaleler sağdan sola doğru birinci, ikinci ve üçüncü kale olarak adlandırılır. İç alanın ortasında, sayı kalesinden 18 metre uzakta fırlatıcı tümseği vardır.
Sayı kalesinde beyaz plastikten beş yüzlü bir plaka, öbür kalelerde küçük branda yastıklar bulunur. İç alanın sayı kalesinde kesişen iki kenarı ve bunların uzantısı, ceza çizgisi adını alır. Bu iki ceza çizgisi arasında kalanalanın iç alandan öteye uzanan bölümü dış alan, ceza çizgileri ile çevre çitleri arasındaki alan da ceza alanıdır. İç alanın boyutları kesin kurallarla belirlenmiştir ama, dış alan ve ceza alanının büyüklüğü farklılık gösterir. Genellikle ceza çizgilerinin uzunluğu 100 metreden, dış alanın sayı kalesine en uzak noktasının uzaklığı 123 metreden az olamaz. Kalelerin, fırlatma tümseğinin ve kaleler arasındaki yolların dışındaki alan çimle kaplıdır.
Beyzbol topunun çevresi 23 cm, ağırlığı 142149 gr arasındadır. Beyzbol sopasının boyu 107 santimetreden, çapı da 7 santimetreden fazla olamaz.
Oyunu, her biri bir kale çevresinde bulunan dört hakem yönetir. Oyuncular vücudu saran bir forma, kalın çoraplar ve çivili özel ayakkabılar giyer, koruyucu başlık takarlar. Çim olmayan yapay yüzeyli alanlarda lastik ayakkabı giyilir.
Kurallar
Beyzbol genellikle dokuz devre olarak oynanır. Her devrede her iki takımın bir savunma ve bir hücum hakkı olur. Hücumdaki takımın oyuncularının her birinin bir vuruş hakkı vardır. Konuk takım hücum durumunda, öbür takım savunma durumunda oyuna başlar.
Savunmadaki takımın oyuncularının farklı görevleri vardır. Fırlatıcı fırlatıcı tümseğinde, yakalayıcı sayı kalesinin arkasında, üç kale bekçisi üç kalenin çevresinde, bir kısa top yakalayıcı iç alanın hemen dışında ve üç dış alan oyuncusu dış alanda yer alır.
Hücumdaki takımın oyuncuları sırayla sayı kalesine gelerek, fırlatıcının yakalayıcıya attığı topa sopayla vurmaya çalışırlar. Fırlatıcının atışının, vuruş alanı içinden geçen, geçerli bir atış olup olmadığına sayı kalesinin arkasında duran hakem karar verir. Fırlatıcının dört geçersiz atışı, vurucuya birinci kaleye yürüme hakkı verir. Üç kez geçerli atışa vuramayan, vurduğu top yere düşmeden yakalann ya da ceza alanına düşen vurucu, oyun dışı kalır. Üç oyuncusu oyun dışı kalan takım hücum hakkını kaybeder ve savunmaya geçer. İki takım da vuruş hakkını tamamlayınca devre biter.
Vurucu, topa isabetli bir vuruş yapınca birinci kaleye koşar ve eğer savunma oyuncularının topu alıp kale bekçileanne ulaştırmasına kadar geçen sürede zamanı kalırsa, öbür kaleleri de dolaşarak sayı kalesine döner. Bu durumda sayı turunu tamamlamış olur. İsabetli bir vuruştan sonra bir kaleye ulaşabilen vurucuya, koşucu denir. Sayı turunu tamamlayamadan aradaki kalelerden birinde kalan koşucu ya kendinden sonraki vurucunun isabetli vuruşu ile ortaya çıkan koşma süresinde ya da herhangi bir anda, kale bekçilerini atlatarak, bir sonraki kaleye koşar; bu yoldan sayı turunu tamamlamaya çalışır. Her kalede aynı anda ancak bir koşucu bulunabilir. Koşucu iki kale arasında koşarken, top kale bekçisine ulaştırılırsa ya da topu taşıyan bir savunma oyuncusu koşucuya değerse, koşucu oyun dışı kalır.
Eğer vurucu iyi bir vuruşla topu çitlerin ötesine gönderirse buna, sayı turu vurmak denir. Sayı turu vuran oyuncu, yakalanması söz konusu olmadan, kalelerden geçerek sayı turunu tamamlar. Sayı turu vurulduğu zaman eğer kalelerde koşucular varsa, onlar da sayı turunu tamamlarlar.
Özel Beceriler
Beyzbola yeni başlayan biri için alanda yer seçimi, sağ elini mi, yoksa sol elini mi kullarıdığına bağlıdır. Eğer topu sağ eliyle atıyorsa, alandaki dokuz görevden herhangi birini yapması için bir engel yoktur. Ama solaksa, fırlatıcı, birinci kale bekçisi ya da dış alan oyuncusu olması daha uygundur. Daha geniş bir alanı denetleyen kısa top yakalayıcısı, ikinci kale bekçisi ve dış alan oyuncuları için en önemli özellik hızlılıktır. İç alan oyuncularının hem çevik, hem de topu yakalamakta usta olmalan gerekir. Tüm oyuncuların ise güçlü kollara gereksinimi vardır.
İyi bir fırlatıcı, topu ender olarak "ortaya" atar; hemen her zaman vuruş alanının köşeleanne göndermeye çalışır. Her fırlatmayı aynı hareketle yapmak büyük önem taşır. Fırlatıcı topu olabildiğince omzu ve bedeniyle fırlatmalıdır. Tüm yükü kollarına yüklememelidir.
Yakalayıcının güçlü kollara sahip olması, topu ustalıkla yakalayabilmesi gerekir. Yakalayıcının önemli bir görevi de, rakip takımın vurucusunu inceleyerek, onun zayıf yanlarını keşfetmektir.
Çeşitli düzeylerdeki beyzbol liglerinde gençlere usta eğiticiler denetiminde oyunu öğrenme ve yeteneklerini geliştirme olanağı verilir. Birçok ünlü beyzbol oyuncusu, oyunculuk yaşamlarına küçük yaşta bu liglerde başlamıştır.
Küçük lig beyzbolu 912 yaşlarındaki çocukların kendi beden ölçüleri ve güçleanne uygun koşullarda oynayabilecekleri, boyutları küçültülmüş beyzboldur. Donanımı, oynanan devre sayısı, alanın boyutları ve kaleler arasındaki uzaklık normal beyzboldan farklıdır.
Oyunun Tarihi
Kökeni kesin olarak bilinmeyen beyzbolun 18. yüzyılda oynanan rounders adlı bir İngiliz oyunundan kaynaklandığı sanılmaktadır. Beyzbolun ilk gelişimi ile kriket oyunu arasında bağ kuran görüşler de vardır.
1846'da New Jersey'de yapilan beyzbol maçı, örgütlü beyzbolun ilk maçı kabul edilir. Beyzbolun yaygınlaşması sonucu zamanla profesyonellik ortaya çıktı ve 1871'de Ulusal Profesyonel Beyzbol Oyuncuları' Birliği kuruldu. Bu birlik 1876'da yerini Profesyonel Beyzbol Kulüpleri Ulusal Ligi'ne bıraktı. 1901'de de Amerikan Ligi kuruldu. Bu iki ligin şampiyonları ilk kez 1903'te karşılaştı. 1905'ten bu yana her yıl iki ligin şampiyonlarının Dünya Serileri maçında karşılaşmasıyla beyzbol sezonu sona erer.